Skąd się wzięła wspólnota DDA?

Akronim DDA to skrót od początkowych liter wyrazów - Dorosłe Dzieci Alkoholików. W języku angielskim skrót ten brzmi ACA lub ACoA od słów Adult Children of Alcoholics. Terminem tym pierwotnie określano osoby dorosłe lub prawie dorosłe (15+), które wychowały się w domach, w których jedno lub oboje z rodziców cierpiało na chorobę alkoholową. Obecnie DDA jest sztandarem dla osób wyrosłych w rodzinach dysfunkcyjnych różnych typów.

Nie wiadomo dokładnie kto i kiedy wprowadził to określenie. Przekazywana ustnie historia głosi, że w Nowym Jorku kilku dwudziestolatków w 1976 roku opuściło grupę Ala-Teen - grupa dla nastolatków dorastających w rodzinach alkoholowych - i rozpoczęło udział w grupie Al-Anon - grupa dla dorosłych członków i przyjaciół rodzin alkoholików. Wkrótce jednak okazało się, że mityngi tej społeczności nie odpowiadały ich potrzebom i postanowili założyć własną grupę o nazwie Hope for Adult Children of Alcoholics (Nadzieja dla Dorosłych Dzieci Alkoholików). Pierwszy mityng, wg Tony'ego (jednego z oficjalnch współzałożycieli ruchu DDA) odbył się pod koniec roku 1976 lub na początku roku 1977. Śmiała piątka przeprowadziła mityng wg reguł Al-Anon dodając do formuły spotkania dyskusję. Tematem pierwszych mityngów było to, czego nie mogli poruszyć na grupie Al-Anon, mianowicie zaniedbanie, nadużycia i strach.

W trakcie ich trwania nasza grupka założycielska dowiedziała się o pewnym członku grup AA, trzeźwiejącym alkoholiku, Tony'emu, pięćdziesięcioletnim maklerze giełdowym. Cindy (współzałożycielka DDA) usłyszała historię Tony'ego o dorastaniu w pełnym przemocy domu. Zaprosiła go na nowopowstałą grupkę jako gościa-spikera, aby opowiedział o swoich doświadczeniach. Przez 6 miesięcy Tony prowadził nowopowstałą grupkę zapraszając również znajomych alkoholików do uczestnictwa. Grupa cierpiała na pewien bezład tematyczno-organizacyjny i w siódmym miesiącu sumienie grupy (kolektyw) poprosiło Tony'ego, aby ten ustrukturyzował mityngi. Tak powstała pierwsza literatura DDA - 13 cech (obecnie 14) Dorosłych Dzieci, zwana po angielsku „The Laundry List", czyli „lista brudów” lub „lista do prania”. W Polsce przyjęła się nazwa Lista Cech DDA. Gdzieś na przełomie roku 1979/80 dwie kobiety z Rady Naczelnej Alanon (General Services) zgłosiły się do Tony'ego. Zaprosiły grupkę, aby przyłączyła się do Al-Anon, jednak wymagały, by zaprzestali czytania lub używania tzw. Laundry List (czyli listy cech). Grupa odrzuciła propozycję i w ten sposób powstała niezależna wspólnota zwana dziś Adult Children of Alcoholics (po polsku Dorosłe Dzieci Alkoholików - DDA). Z tej historii własnie wynika pewna dedeowska tradycja. W odróżnieniu od grup Anonimowych Alkoholików czy Al-Anon, we wspólnocie DDA nie ma listy „dozwolonej” literatury, przyjętej przez oddelegowanych przedstawicieli DDA na konferencji krajowej czy światowej. Konferencja przyjmuje jedynie listę literatury, która została stworzona przez wspólnotę DDA i jest wydawana jako oficjalna dla całej wspólnoty.
Jednakże każda grupa jest niezależna i może pracować na takich materiałach, jakie uzna za potrzebne, użyteczne i nie musi ogranicząć się wyłącznie do oficjalnej literatury z logiem ACA. Światowe służby DDA wydały wytyczne dotyczące literatury. Zgodnie z nimi należy rozdzielać literaturę oficjalną od własnej, a literatura własna powinna wkomponowywać się w Program 12 Kroków i nie naruszać 12 Tradycji. Dlatego też nie jest zabronione (choć nie jest i zalecane) korzystanie z zewnętrznych materiałów. Jest to podstawowy wyróżnik wspólnoty DDA na tle wielu innych społeczności.

Jednym z pierwszych, którzy przenieśli tematykę DDA na polski grunt był znany badacz problemów alkoholowych, psycholog i współtwórca PARPA - Jerzy Mellibruda. To on gdzieś w połowie lat osiemdziesiątych zaczął propagować temat. Jesienią 1986 roku powstały pierwsze grupy samopomocowe DDA. Nie opierały się na systemie 12 kroków, lecz pracowały nad cechami DDA wg nieznanej typologii. Prawdopodobnie została ona zaczerpnięta z książek Janet Woititz. Ten układ cech przetrwał w Polsce do dziś i jest często używany jako literatura podstawowa. Z czasem w końcu przejęto i program 12 Kroków oraz przetłumaczono część anglojęzycznej literatury DDA. Według stanu na styczeń 2022 r. jest przetłumaczona żólta oraz czerwona księga DDA, oficjalne afirmacje i wybrane ulotki, lecz podstawowe książki nie zostały jeszcze opublikowane drukiem. Czerwona księga zawiera wszystkie wytyczne do prowadzenia mityngów, wskazówki programowe i zgromadzoną doświadczeniem wiedzę duchową i psychologiczną. Żółta książeczka to zeszyt z opisem dwunastu kroków i do nich ćwiczeń. Materiały te dostępne są do pracy własnej grup przez Intergrupę.

W Polsce wspólnota ACA (DDA/DDD) cierpi na pewne trudności organizacyjne. Aczkolwiek w roku 2021 powołano jednostkę o osobowości prawnej do obsługi krajowej wspólnoty i procesu wydawania literatury. Mimo rozmaitych trudności i deficytów nasze doświadczenie bytomskie oraz doświadczenie gości z innych miast pokazuje, że DDA spełnia swą rolę.

Problem współuzależnienia

Dorosłe Dzieci z domów dysfunkcyjnych nierzadko na partnerów życiowych wybierają sobie osoby mające problemy z używkami. Życie z taką osobą często wykształca u DDA syndrom współuzależnienia. Osoby współuzależnione żyły/żyją w związkach z osobami uzależnionymi od alkoholu czy innych substancji psychoaktywnych. Ważna jest informacja, że współuzależnienie może ukształtować w sobie osoba pierwotnie zdrowa, pochodząca ze zdrowej rodziny, ale która zyje lub żyła w małżeństwie lub związku z alkoholikiem/alkohliczką. Termin współuzależnienie nie oznacza, że taka osoba pije razem z alkoholikiem. Najczęściej jest dokładnie odwrotnie. Oosba ta nienawidzi alkoholu i związanych znim okolizności, tj. imprez, spotkań, towarzystwa etc. Współuzależenienie to ogół cech psychicznych i mechanizmów obronnych wytworzonych w celu przetrwania głębokiego kryzysu, swoistej katastrofy, tragedii współbywania i życia z osobą uzależnioną. Termin DDA odnosi się więc do dzieci, które wychowały się w domach alkoholowych (a teraz są już dorosłe), a termin współuzależniony odnosi się do dorosłych, którzy żyli lub żyją w swym dorosłym życiu w związkach z alkoholikami lub osobami uzależnionymi od innych destrukcyjnych nałogów, czynności kompulsywnych (przymusowych). Dorosły wszakże ma większe możliwości obrony swej psychiki przed destrukcyjnym działaniem alkoholika, dziecko natomiast nie jest w żaden sposób zdrowy w stanie się obronić. Stąd też skutki i głębokość kryzysu wsród DDA są zazwyczaj większe niż u osób wyrosłych w zdrowych rodzinach ale współuzależnionych. Temat współuzależnienia jest trudny do rozwiązania w ramach mityngów DDA, ponieważ zakres tematyczny przerabiany na DDA jest znacznie szerszy, a temat współuzależnienia pojawia się tylko od czasu do czasu. Stąd sponsor albo grupa proponuje takiej osobie współuzależnionej równoległe uczestnictwo w spotkaniach wspólnoty Al-Anon. Na tej wspólnocie współuzależniona/y może skupić się na najbardziej palącym bieżącym swoim problemie tj. współuzależnieniu.

Tradycja Czwarta DDA mówi, że współpracujemy z innymi społecznościami pracującymi na dwunastu krokach. DDA mają często różnorakie inne problemy takie jak obżarstwo, hazard, uzależnienie od miłości, seksu itd. Dlatego informujemy swoich członków o innych pokrewnych grupach, zajmujących się cały rok specyficznymi problemami.